Online herdenking 4 mei en 75 jaar bevrijding

 

Het is woensdag 9 mei 1945. De plaats van de Snoge stroomt vol met Joden. Niet alleen uit Amsterdam. Honderden zijn van heinde en verre, veelal te voet, naar de hoofdstad gereisd. Vandaag is de eerste publieke Joodse bijeenkomst na de oorlog. In de Snoge vindt om 16:30 uur een bijzondere dienst plaats “voor de Joden te Amsterdam bij de bevrijding van ons land”.
Van deze middag zijn zwart-witfoto’s van Boris Kowadlo en ook filmbeelden overgeleverd. We zien mensen over de binnenplaats lopen, op zoek naar overlevenden, mensen die elkaar begroeten en mensen die hun dierbaren niet zullen terugzien.

Het is een gezamenlijke dienst van de NIHS en de PIG, met plek voor zowel de Hoogduitse als de Portugese noesach. Het is een bijeenkomst waar de bevrijding wordt gevierd, maar waar ook ruimte is voor het onbeschrijflijke dat ons Joodse volk is aangedaan, voor de angst, het verlies en de pijn. Een deel van psalm 118 wordt gezongen, er zijn toespraken, het gebed voor het Koninklijk Huis en de overheid wordt uitgesproken en er wordt gebeden voor “al de slachtoffers van het Nationaal Socialisme”. Het dramatische en emotionele hoogtepunt staat in het programma als volgt aangekondigd: “De Tora-rollen worden uit de Heegal (de kast der rollen) genomen en naar de Teeba (de verhooging in de synagoge) gebracht”. Een ander aangrijpend hoogtepunt van de bijeenkomst is de toespraak van Opperrabbijn Justus Tal, die zelf rondom deze dienst urenlang tevergeefs heeft gezocht naar zijn enige zoon, die uiteindelijk ook in de kampen blijkt te zijn vermoord. En aan het einde van de ceremonie klinkt het eerste couplet van het Wilhelmus.

In het kader van 75 jaar bevrijding wilden NIHS en PIG deze bijzondere dienst laten herleven. Opnieuw zou de Snoge volstromen, we zouden de dienst van 9 mei 1945 integraal herhalen: dezelfde tefillot/gebeden, dezelfde muziek en dezelfde toespraken. Zo zouden we samen vieren en herdenken. De corona-crisis heeft dat onmogelijk gemaakt. Maar we laten ons niet verslaan. Die gezamenlijke herdenking komt er toch, al is het op een andere manier dan we hadden gewild. De dienst in de Snoge gaat, weliswaar zonder sjoelbezoekers, door en wordt op film gezet.

Op 4 mei, om 20:30 uur aansluitend op de nationale herdenking, starten we een ZOOM bijeenkomst waarin we samen de herdenkingsdienst volgen, bestaande uit een combinatie van onze opnamen met oud beeldmateriaal. U bent meer dan van harte welkom!

ZOOM Meeting ID: 917 7258 9198 -- Password: 601764



De bijzondere dienst van PIG en NIHS op 4 mei is mede mogelijk dankzij de medewerking van het JCK en met steun van het NIK.