Van onze Rabbijnen, deze week Rabbijn Wolff

De parasha van deze week, sjoftim leert ons hoe wij een sjofeet (een joodse rechter) moeten aanstellen. Er worden een aantal algemene benodigde karaktereigenschappen genoemd die nodig zijn voor een sjofeet . En de benodigde die zijn als volgt:

* Volledige en algemene kennis van de wetten van het land.

* Kennis van de manier van leven van het volk dat in het land leeft.

* Hij moet onbevangen zijn, met een ruim beeld over de wereld.

* En de laatste voorwaarde: hij moet een vader zijn.

Wij hebben nergens gehoord van een taak waar deze laatste voorwaarde, een vader zijn , een van de hoofvoorwaarden is. Wordt de volgende vanzelfsprekende vraag gesteld: waarom moet een sjofeet ook vader zijn?

In parashat Devariem (16:18) staat:” ?????? ??????? ???? ?? ??? ?????”, “Rechters en politieagenten zul je aanstellen voor al je poorten” .Hieruit kunnen wij begrijpen dat het de belangrijkste is dat de sjofeet een misjpat tsedek doet, een rechtzaak die rechtvaardig is, en dat hij een eerlijke en rechtvaardige sjofeet is. En dit is ook het meest logische en voor de hand liggende criterium voor het uitvoeren van rechtszaken.

Als wij kijken in de rambam, waar de volledige criterium voor een sjofeet staat, zullen wij misschien kunnen begrijpen waarom een sjofeet ook vader moet zijn.

Een van de criterium die de rambam noemt, is dat er geen oude man mag worden aangesteld als sjofeet. Dit is omdat een oudere man minder sensitief is, hij is minder gevoelig en harder dan een jongere man. Zo ook hetzelfde met iemand zonder kinderen. Hij heeft geen kans gehad om zijn gevoeligheid de uiten, hij heeft nog nooit deze gevoeligheid moeten gebruiken voor zijn medemens, voor zijn kind, die een ingewikkeldheid heeft in zijn karakter. Het kan een geweldig persoon zijn, maar hij heeft nooit van zijn leven geproefd van de speciale sensitiviteit van een vader voor zijn eigen kind zoals er staat: "???? ?? ?? ????".”als vader die medelijden heeft voor zijn kind”

De sefer hachinuch in mitswat tsedaka brengt een dilemma: is het beter om 100 euro te geven aan een arme, of juist beter om 1 euro te geven aan honderd armen? De chinuch is daar duidelijk over: als wij willen dat een mens empathie leert hebben voor de armen, is het belangrijker om 100 keer ????? ?? ?????? 100 ?????, de empathie wordt groter.

Als het joodse rechtssysteem alleen was om orde te brengen in de samenleving, zou de sjofeet al zijn zintuigen kunnen gebruiken om tot de waarheid te komen van de zaak. Maar geen mens heeft het recht

om zijn medemens te berechten, alleen Hasjem heeft dat recht zoals er staat: "?? ???? ??????? ???", “Het recht is voor Elokiem”.

Dus eigenlijk zoeken wij in een sjofeet goede karakter eigenschappen, dat is het belangrijkste. Omdat een mens zich onmogelijk kan inleven in een ander, als hij daar niet de benodigde eigenschappen voor heeft. Alleen met bepaalde eigenschappen is het mogelijk dat hij zich volledig in een ander kan inleven.

Er staat dat een jongen die nog geen bar mitswa is geworden, nog niet berecht mag worden door een sjofeet, maar Hasjem kan hem wel berechten. Waarom? Omdat een menselijke sjofeet geen mogelijkheden heeft om de verantwoordelijks graad voor zijn daden te meten. Maar Hasjem heeft wel deze mogelijkheid, Hij kan precies zien wat de verantwoordelijks graad van het kind was toen hij zijn daad uitvoerde, dus hij kan daarom wel berecht worden door Hasjem voor zijn daden.

In de joodse wereld heeft het rechtssysteem niet als doel om de samenleving tot orde te brengen, maar om de wereld tot herstel te brengen -????? ?????, het beter maken van de wereld. Daarom is het belangrijk dat de personen die verantwoordelijk zijn voor het beter maken van de wereld, de joodse rechters, de juiste karakter eigenschappen hebben voor dit doel.