Afgelopen zondag was een zondag om trots op te zijn. De joodse gemeente Amsterdam heeft op gepaste wijze haar beroemdste opperrabbijn herdacht. Dat was Rabbijn Zvi Ashkenazi ook wel de Chacham Zvi genoemd, naar het gelijknamige responsawerk. Dit kon gebeuren  in een prettige samenwerking met zowel het Joods Cultureel Kwartier (JCK) als met de Evangelische Omroep (EO).

De middag begon om 14 uur met een introductie door Professor E. Schrijver, directeur Joods Cultureel Kwartier.  Daarna sprak als eerste Rabbi Y. Horowitz. Rabbi Horowitz werkt voor de joodse gemeente Munchen. Behalve nazaat van de Chacham Zvi is hij ook historicus. Hij vertelde over de persoon Zvi Ashkenazi, zijn achtergrond kennis en invloed. Centraal stond de vraag hoe de Chacham Zvi zo een duidelijke band heeft gehouden met Amsterdam ondanks het feit dat hij hier maar vier jaar geweest is. (Dit i.t.t bijvoorbeeld een andere Amsterdamse opperrabbijn Joseph Hirsch Dunner die 37 jaar in functie was). Volgens Rabbi Horovitz lag dat aan de bijzondere persoonlijkheid die hij was. Daarnaast speelt ook een rol dat Amsterdam altijd een schuldgevoel heeft overgehouden aan deze affaire en ook dat zijn nazaten nog twee eeuwen na zijn vertrek belangrijke rabbinale posities in Nederland hebben bekleed.  

Een bijzondere gast was ook Dr. T. Morsel-Eisenberg uit New York. Mevrouw Morsel is van oorsprong Antwerpse, maar woont momenteel met haar man en twee kinderen In new York. Recent heeft ze haar PhD behaald aan de universiteit van Pennsylvania. Zij heeft onlangs een aanbod aanvaard van Harvard University om daar verder te werken aan haar carrière als historica. In haar betoog legde mevrouw Morsel uit dat een aantal factoren hebben bijgedragen aan het “succes” van de Chacham Zvi. Dat kwam onder meer door het feit dat hij op een essentieel moment naar Amsterdam kwam. Het was een tijdperk waarin al betrekkelijk veel werd gereisd, het gedrukte woord steeds belangrijker werd en er ook binnen de joodse gemeenschap veel ontwikkelingen gaande waren die de Chacham Zvi ook allemaal heeft meegemaakt en op zijn manier heeft aangestuurd.

De derde spreker was rabbijn R. Evers, thans opperrabbijn te Düsseldorf. Hij liet zien hoe een ogenschijnlijk  zeer kort responsum van de Chacham Zvi over de tweede dag jom tov vandaag de dag een rol speelt in het leven van veel toeristen naar Israël. Ook liet hij zien  hoe de Chacham Zvi in dit responsum weliswaar slechts zeer summier is, maar dat dat niet wegneemt dat er ook meerdere en solide bronnen zijn binnen de halacha voor wat hij zegt. Historicus Bart Wallet introduceerde de sprekers tijdens de middag.

Na een korte pauze volgde de première van de documentaire gemaakt door Saskia van den Heuvel over de Chacham Zvi. Het is verbluffend hoe mevr. v.d. Heuvel in een korte tijd en met een beperkt budget een prachtige productie heeft kunnen realiseren die ons een inzicht geeft in de persoon van de Chacham Zvi maar ons ook veel leert over de familie waaruit hij voortkwam, zijn ontwikkeling maar ook speciaal de persoonlijkheid. (Heeft u deze gemist dan kunt u hem alsnog bekijken op TV op zondagmiddag 17 juni aanstaande).

Al met al een prachtige en drukbezochte middag die werd afgesloten met een smakelijke borrel.

Moge de ziel van opperrabbijn Ashkenazi steeds gebundeld zijn in de bundel van het eeuwige leven. Hij stierf in 1718 in Lemberg, ver van onze stad, na een korte onderbreking zou zijn familie toch weer hier naar toekomen.

Met dank aan allen die hebben geholpen deze middag tot een succes te maken.

Rabbijn Shmuel Katz

Klik hier voor foto's

Deze pagina delen