BADÈRÈCH – 4

JODENDOM – EEN AANSTEKELIJK GELOOF…

A. Daarover schreven wij in de vorige aflevering. Maar om een Rotterdamse uitdrukking te citeren: ‘Geen woorden, maar daden!’ krijgt u hier en nu de fonetische tekst van de Chanoeka-teksten vóór en na het aansteken van de lichten.

Overigens, dat Rotterdamse ‘Geen woorden, maar daden!’ is al veel langer een Jóóds principe: ‘Hama’asè hoe ha’ikar – Het doen, het ten uitvoer brengen, dat is het belangrijkste!’

B. U hebt de menora klaargezet. Met op de eerste avond één kaarsje of olie-lichtje. Met de sjammasj-hulpkaars in de hand zegt u nu de drie volgende beracha-zegeningen:

[Met deze opmerking vooraf:

de ivriet-hebreeuwse letter ‘gimmel’ bestaat niet in het Nederlands. Deze letter gimmel wordt uitgesproken zoals de eerste letter van het woord Goal ( u wel bekend…) en hier aangegeven met een hoofdletter G)]

1. - U zegt, G.d dankend voor het mogen/kunnen vervullen van deze handeling:

Baroeg atta Ado-naj Ello-heenoe mèlèg ha’olam

a’sjèr kide’sjanoe bemits’wotav we’tsiwanoe

lehadliek neer sjel chanoeka.

2. – G.d dankend voor de wonderen toen en nu:

Baroeg atta Ado-naj Ello-heenoe mèlèg ha’olam

sjè’ása nissiem la’awoteenoe

bajamiem haheem bazeman hazè.

3. - G.d dankend voor het feit dit alles weer te mogen/kunnen beleven:

Baroeg atta Ado-naj Ello-heenoe mèlèg ha’olam

sjèhègèjaanoe wekiejemaanoe wehiGie’aanoe

lazeman hazè.

U steekt nu de kaars/ de lichtjes aan.

De andere avonden zegt u vóór het aansteken alléén de twee eerste berachot.

C. Na het aansteken volgt het zeggen van Haneerot Halaloe en daarna het zingen van het prachtige lied Ma’oz Tsoer op die traditionele – Jodendom bestaat nog steeds dankzij Traditie - schitterende melodie!

Haneerot halaloe: ‘Wij steken deze lichten aan ter herinnering aan de Chanoeka wonderen indertijd. Wij maken geen profaan gebruik van het Chanoeka licht, maar kijken ernaar om doordrongen te zijn van de wonderlijke daden die U, G.d, voor ons hebt verricht.’

U zegt Haneerot halaloe en zingt daarna Ma’oz Tsoer:

Haneerot halaloe anagnoe madliekiem al hanissiem we’al hate’sjoe’ot we’al hanif’la’ot

sjè’asieta la’awoteenoe al jedee kohanèga hakedo’sjiem.

Wegol sjemonat jemee chanoeka haneerot halaloe kodèsj heem

we’een lanoe re’sjoet lehisj’tammeesj bahèm ella lir’otam bilwad.

Kedee lehodot le’sjimga al nissèga we’al je’sjoe’atèga we’al nifle’otèga.

En dan nu zingen maar:

*Ma’oz tsoer je’sjoe’atie, lega na’`e le’sjabee’ag

Tikon beet tefillatie, we’sjam toda nezabee’ag

Le’eet tagien matbee’ag, mi’tsar hamenabee’ag

Az èGmor be’sjier mizmor, chanoekat hamiz’bee’ag. (2x)

 

*Ra’ot sawe’a naf’sjie, bejaGon kogie gala

Gajaj meeraroe beko’sjie, be’sji-boet malgoet èG’la

Oewejado hagedoela, ho’tsie et haseGoela

Geel par’o wegol zar’o, jaredoe ge’`ewen me’tsoela.

 

*Dewier kod’sjo hèwie’anie, weGam sjam lo sjakattie

Oewa noGees wehiG’lanie, kie zariem awadtie

Wejeen ra’al masagtie, kim’at sjè’awartie

Keets bawèl zeroebawèl, lekeets sjiw’iem no’sjatie.

 

*Kerot komat berosj bikeesj, aGaGie ben hamedata

Wenie’jata lo lemokeesj, weGa’awato nisj’bata

Rosj jemienie niseeta, we’ojeev sjemo magieta

Rov banav wekin’janav, al ha’eets talieta.

 

*Jewaniem nik’betsoe alaj, azaj bimee gasj’maniem

Oefare’tsoe gomot miGdalaj, wetime’oe kol ha’sjemaniem

Oeminotar kankaniem, na’asa nees le’sjo’sjaniem

Benee wiena jemee sjemona, kawe’oe sjier oerenaniem.

 

*Gasof zero’a kod’sjèga, wekareev keets haje’sjoe’a

Nekom nikmat awadèga, mizeediem wehare’sja’a

Kie arega ha’sja’a, we’een keets le’eet hara’a

Degee admon, be’tseel tsalmon, hakeem ro’`e sjiw’a! (2x)

Blijf nog een minuut of twintig bij de aangestoken lichtjes zitten. Geniet van de warme aardappelkoek-latkes en/of van de meer dan tweeduizend jaar oude, traditionele – immers, ter herinnering aan het kruikje wonderolie - Chanoeka-oliebollen (verse mag ook)! Stoffelijk én spiritueel Chanoeka in u opnemen.

Ik wens u nog veel jaren Chanoeka en een Sjabbat Sjalom!

Uw rabbijn I. Vorst