Principe, integriteit en betrokkenheid

In de sidra van deze week, lech lecha, zien we de bijzondere eigenschapen van onze aartsvader Awraham. Na de oorlog die hij had gevoerd om zijn neef Lot te bevrijden, ontmoette hij de koning van Sedom wiens onderdanen en bezittingen ook door hem waren gered. De koning van Sedom zei tegen hem: “Geef mij mijn mensen terug en houd jij de bezittingen”. Daarop zegt Awraham Awinoe tegen de koning van Sedom: “Ik hoef ik helemaal niets van je, want ik wil niet dat jij het gevoel hebt dat jij mij rijk hebt gemaakt. Ik wil alleen wel dat je mijn helpers geeft wat hun eerlijk en oprecht toekomt”. Dat is het moment waarop hij laat zien wie hij echt is. In één zin zien we betrokkenheid, integriteit en wat het betekent volgens principes te leven.

Maar principes moeten in een context worden bekeken om te weten hoe ermee om te gaan. In Amsterdam leefde 200 jaar geleden iemand die reb Sjlomo Sjlank heette. Deze reb Sjlomo had de gewoonte om het hele jaar door iedere maandag en donderdag te vasten. Hij vroeg de Chatam Sofer (rabbijn Mosje Sofer uit Bratislava) wat hij moest doen tijdens de joodse maand nisan, omdat in die maand normaal niet wordt gevast. Deze rabbijn antwoordde – Responsa Orach Chaim 103 – dat alhoewel het mooi is om te vasten, dit in de maand nisan niet hoort. Nisan is een maand met een blik naar de toekomst, de toekomst waarin hopelijk snel al onze lang gekoesterde verwachtingen in vervulling gaan. Daar passen, aldus de Chatam Sofer geen extra vastendagen bij (een uitzondering hierop is de traditionele vastendag van de eerstgeborenen op de dag voor pesach). De Chatam Sofer laat onze voormalige stadgenoot en ons zien, dat we volgens principes moeten leven, maar dat je moet beseffen dat je goed moet kijken of er niet meer speelt dan op het eerste gezicht lijkt.

Tot slot neem ik u dan mee naar nu, naar 2019. Deze dagen is in Düsseldorf het zesde deel uitgekomen van de responsa – halachische beantwoording van praktische vragen – van “onze” Rabbijn R. Evers. Iedere keer als ik een responsum ter hand neem van deze rabbijn wordt ik getroffen door een zelfde aanpak. Een aanpak die zijn fundamenten heeft in een diepe principiële betrokkenheid bij de halacha en alles wat daarmee samenhangt. Maar daarnaast zijn deze responsa ook een voorbeeld van oog voor de vragensteller. Een vragensteller die enerzijds respect heeft voor de halacha, maar anderzijds ook een menselijke kant heeft die niet vergeten mag worden. Hiermee volgt Evers de lijn die in de sidra van deze week is ingezet door onze eerste aartsvader Awraham en die de leidraad is van onze joodse gemeente, de NIHS: principe gecombineerd met integriteit en betrokkenheid.

Sjabbat Sjalom

Rabbijn Shmuel Katz

Deze pagina delen