Een opmerkelijke aufruf

Afgelopen sjabbat was ik bij een opmerkelijke aufruf. Die aufruf was van de rabbijn van de Albert Cuyp. U zult vragen in de Albert Cuyp zijn ze hoogstens op zoek naar een marktmeester, tussen al die stalletjes is toch geen plaats voor een rabbijn? Dan bent u abuis. Op nr. 165 van de Albert Cuyp staat sinds twee jaar een prachtig Beth Chabad. Rabbijn Akiva Cammisar van Chabad Central Amsterdam heeft de leiding van dat Beth Chabad toevertrouwd aan Arye Herzog. Arje is in feite ook de grootste gastheer van Amsterdam. Er zijn weinigen die in hartje zomer meer dan 300 maaltijden serveren op een sjabbat. En nu gaat Arjye binnenkort trouwen met Esti. Afgelopen sjabbat was zijn laatste sjabbat in Amsterdam voor zijn chatoena. Reden om hem speciaal op te roepen en Arye hartelijk toe te zingen.

Dat was afgelopen sjabbat. Wat heeft dat te maken met deze sjabbat? Met sjabbat Behalotecha?

De Thora heeft deze week een heel bijzonder stukje. De Thora brengt de psoekiem (zinnen) die wij zeggen als we op sjabbat het Sefer Tora uit de Aron Hakodesj (Heilige Arke) halen en als we dit weer terugzetten (Bemidbar 10, 35-36).

De Tora lijkt daar aan te geven dat Mosje aangaf dat het moment was aangebroken waarop de Aron moest vertrekken. Ook gaf hij op een later moment aan, dat nu het moment was gekomen om te rusten. Maar was het wel Mosje Rabenoe die dit aangaf? Staat er niet in het vorige hoofdstuk, in hoofdstuk 9 , dat Hashem degene was die aangaf wanneer er gereisd en gerust moest worden, vraagt rabbijn Samson Rafael Hirsch.

Ik las die vraag en toen moest ik weer denken aan onze Arye. Ik dacht aan het antwoord van rabbijn Hirsch. Hij zegt er zijn mensen die instrumenteel zijn in en voor dat reizen en rusten, maar er is altijd Hasjem op de achtergrond die ingeeft, inspireert en leidt.

Eens was er heel veel jiddisjkeit in de Pijp. De Gerard Dousjoel was vol op sjabbat. Er waren kosjere winkels. Hoe velen liepen niet ook naar andere sjoels, op sjabbat was het een jiddisje drukte van belang. Toen brak het verschrikkelijke moment aan van wajehie binsoa ha-aron, dat de Tora, de jiddisjkeit daar vertrok.

Voor altijd? Nee mijn mooie en sfeervolle Gerard Dousjoel was de eerste Hoogduitse sjoel in Amsterdam die in 1945 weer tot leven kwam, de Tora kwam weer terug. Sinds 1945 zijn er bijna 75 jaar verstreken met onafgebroken diensten.

Maar nu, anno 2019, is er ook een prachtig centrum bijgekomen in onze buurt, met prachtige sjabbatot. Sjabbatot met mensen uit de gehele wereld die daar genieten van heel veel lekkers, zingen en Thora. Inderdaad er is sprake van oewenocho, de Thora is daar weer tot rust gekomen. Er was een Akiva, een Taibi en een Arye die dit alles lieten gebeuren. Maar zij deden en doen dat alles, omdat ze net zoals Mosje Rabenoe voelden dat het Hasjems wil was en is om die Thora weer terug te brengen. Hasjem en zijn afgezanten vloeien samen, in één symbiose.

Arye en Esti, mazal tov namens de gehele NIHS. Het ga jullie heel erg goed.

Rabbijn Shmuel Katz