Deze week leren wij in de parasha over de uitdaging die plaatsvond tussen Yaacov en Esav. Deze uitdaging symboliseert de uitdaging tussen twee volkeren, twee totaal verschillende visies over de wereld.

Maar wat op een ruzie over de eerstgeborene rechten/de bechora,  eigenlijk een detail lijkt, is feitelijk een enorme ruzie. De midrash vertelt ons dat het verkeerd is om te geloven dat Esav akkoord ging om zijn eerstgeborene rechten voor een maaltijd af te staan. Esav heeft zich laten betalen met harde munten. “Haiteni na ….”adumim betekent hier goudstukken. Waarom is er sprake van linzensoep? De soep als onderdeel van de maaltijd symboliseert hier de voltooiing van de overdracht. De midrash vertelt ons dat het kader, het momentum  van de overdracht beschreven wordt: Yaacov was bezig linzensoep te bereiden.  Esav spreekt Yaacov toe en vraagt hem “waarom bereid jij linzensoep en niet iets lekkerder zoals varken of kreeft …waarom wil jij niet van deze lekkernijen eten? Yaacov antwoordt hem dat bij de verantwoording van zijn daden,  het niet eten hiervan positief zal meetellen. Esav antwoordt dat zo’n verantwoordingsmoment niet bestaat, als ook de herrijzenis der doden. Juist op dat moment zegt Jaacov tegen Esav verkoop mij je eerstgeborene  rechten, om van een kreeft te genieten heb je geen eerstgeborene rechten nodig.  

Deze keuze brengt ons tot de moeilijkheid om de liefde van Yistshak voor Jaacov en de wil van Yitshak om de beracha aan Esav te geven, te begrijpen. Ki tsaid be fiv….hij bracht het beste  wild  voor zijn vader. Kunnen wij begrijpen dat Yisthak die een hoge mate van spiritueeliteit bezit, bevredigt zou worden met  een stuk vlees?  Maar de midrash vertelt ons dat Esav een list bedacht heeft. Hij heeft zich in de Bet Hamidrash laten informeren naar de laatste halachsiche vraagstukken  om indruk te maken op zijn vader door de juiste woorden te kiezen en zo in de smaak te vallen bij zijn vader.  Is dit een juiste voorstelling van zaken? Was Yisthak niet verstandig genoeg, kende Yitshak zijn zoon niet genoeg, wist hij niet dat het een list was? Als Yisthak zich had vergist, waarom nam G’d het Yitshak kwalijk zoals er staat..ve yehav yitshak..ve ani sanetiv zegt G’d. En als Yitshak er in getrapt was? Onze geleerden zijn hierover heel helder. Yistak wist precies wat er gaande was met Esav. En toen hij zei hakol kol yaacov, verbaasde het hem dat er zo veel keren de naam van G’d werd genoemd omdat dit niet de gewoonte van Esav was. Maar Yitshak had een principe.  De enige manier om Esav van de “val” te redden , is om hem de eerste rol te geven. Dit tegen de wil van Rivka , en tegen zijn eigen principes. Op deze manier tracht Yisthak tot op het laatste moment Esav binnen de familiekring te behouden en hem een belangrijke rol te geven om een breuk te verhinderen.

Eliezer Wolff

Rav & Av Beth Din

Amsterdam & ressort

Deze pagina delen